“İlm-i nücûm”

Osmanlı Dönemi “İlm-i nücûm”  “Yıldız ilmi” ile ilgili metinlere ait , Milli Kütüphane 2727 Numaralı Mecmûa kayıtlarında “Manzûme-i Burûc” olarak adlandırılan Melheme Örneği;

Ay’ın bulunduğu burca göre;

Hamel (Koç): Sefere çıkmak yani yolculuk yapmak iyidir. Makam mevki sahibi büyüklerle görüşmek ve varsa onlardan dileklerde bulunmak da uygundur. Bu burçta yeni elbise giymek uğurludur ancak ev yapmak ve su yolu düzenlemek sakıncalıdır.

Şevr (Boğa): Nikâh kıymak iyidir. Kadınlarla sohbet etmek ve güzel koku veren nesneleri (buhûr) koklamak ruha neşe verir. Ay bu burçta iken bahçe-tarla sulamak, alışveriş yapmak ve tohum ekmek çok kazançlıdır. Ancak hamama gitmek, kan aldırmak ve traş olmak kötü işlerdir. Ay bu burçtayken savaşmak, dinlenmek ve içki içmekten kaçınmak gerekir.

Cevzä (İkizler): Ay ikizler burcunda iken kitap okumak, köle veya cariye satın almak, hesap işleriyle uğraşmak, yolculuğa çıkmak, ilim, fen ve hüner öğrenmek, yeni elbise giymek yapılması uygun olan işlerdir. Ancak nikah kıymak, bina temeli atmak, tırnak kesmek, kan aldırmak iyi değildir.

Seretan (Yengeç): Denizde veya karada sefere çıkmak kazançlıdır. Müshil şurubu ve ilaç içmek, hamama gitmek, uyumak, vücut temizliği yapmak, yeni elbise almak ve giymek çok iyidir. Ancak nikâh kıymak, temel atmak iyi değildir, bunların insana zararı dokunur. Yine kan aldırmak da iyi değildir. Çünkü bu durumda hastalık sağlığa galip gelir.

Esed (Aslan): Bir şeyler için tedbir almak, yeminle sözleşmek, pâdişah yüzü görmek, herhangi bir istekte bulunmak, köle veya cariye almak iyidir. Yine Ay bu burçta iken ava çıkmak, cesaret göstermek ve savaşmak da uygundur. Fakat yeni elbise almak veya giymek, yolculuğa çıkmak ise uygun olmayan işlerdir.

Sünbüle (Başak): Ay başak burcunda iken iş yapmak ve kâr etmek kolaydır. Kalem ehliyle sohbet etmek, talim yapmak, hizmetçi almak, yeni elbise almak ve giymek, sefere çıkmak hikmetli işlerdir. Fakat kuyumculardan alışveriş yapmak iyi değildir altın ve gümüşün elden gitmesine sebep olur. Yine kan aldırmak, nikâh kıymak da uygun değildir.

Mìzän (Terazi): Ay terazi burcunda iken cevâhircilerin işi kazançlı olur. Arkadaş sohbeti, eğlence ve müzik dinleme, tırnak kesme, macun yeme iyidir, ruha safâ verir. Yine yeni elbise giymek, nikâh kıymak, sefere çıkmak uygundur ancak bunları bir buçuk günde yapmak gerekir çünkü daha sonra yapılırsa insana zararı dokunur. Fakat Ay bu burçta iken bir işe başlamak kârlı değildir.

Akreb (Akrep): Ay akrep burcunda iken hile ve aldatma çok olur. Hasmıyla savaşan zafer kazanır. Ay bu burçta iken ağaçları sulamak, bahçe düzenlemek, müshil içmek, kusmak, tırnak kesmek, hamama gitmek çok faydalıdır ancak ata binmemek ve hareket etmemek veya az hareket etmek gerekir.

Kavs (Yay): Ay yay burcunda iken nikah kıymak, ava veya sefere çıkmak, eğitime başlamak, alimlerin yüzüne bakmak oldukça iyi ve faydalıdır. Ancak Ay bu burçta iken müshil şurubu içmek, alışveriş yapmak, savaşmak, tohum ekmek, borç vermek, tıraş olmak, ve yeni elbise biçmek iyi değildir, bunlar insana gam getirir.

Cedy (Oğlak): Ay oğlak burcunda iken hangi işe başlanırsa başlansın kârlıdır. Ava çıkmak, yeni elbise biçmek, bina temeli atmak, cariye ve köle almak, ev ve su yolu inşâ etmek uygundur. Fakat büyüklerin yüzüne bakmak, onlardan isteklerde bulunmak, nikah kıymak iyi değildir, bunlar gam getirici işler olur.

Delv (Kova): Ay kova burcunda iken bağ ve bahçe işlerişle uğraşmak iyidir. Yeminle sözleşmek, çalışmak, rütbe istemek, köle almak, hisar işlerini görüp kale hizmetinde bulunmak ve yalnız kalmak uygundur ancak hareket hâlinde olmak başa musibet getirebilir. Yine Ay bu burçtayken kan aldırmak ve nikâh kıymaktan uzak durulmalıdır.

Hùt (Balık): Ay balık burcunda iken misafir davet etmek, ziyafet vermek iyidir. Eşraf zümresinin yüzüne bakmak yani onlarla görüşmek de iyidir gönül aynasını saflaştırır. Yeni biçilmiş elbise giymek de sahibini mutlu eder. Fakat tırnak kesmek, tıraş olmak, uyumak, kan aldırmak, ve hamama gitmek uygun değildir, insana zararı dokunur.

acarindex-1423933363.pdf erişimi için tıklayın

Turkish Studies – International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic